Z 4D na 4E, czyli awans do wyższej ligi

Czwartek 28 maja br. zapisze się w  historii polskiej branży lotniczej, nie tylko jako dzień, w którym do użytku oddana zostanie nowa droga startowa Katowice Airport ale także jako moment awansu pyrzowickiego lotniska do wyższej ligi polskich i europejskich lotniska w rankingu możliwości operacyjnych. Otwarcie nowej drogi startowej, jest najważniejszym elementem wieńczącym kilkuletni, realizowany zgodnie z planem, proces rozbudowy pola manewrowego i wiąże się z podniesieniem kodu referencyjnego lotniska z 4D do 4E. Od końca maja w Polsce będą tylko dwa porty lotniczy o tym kodzie: Lotnisko Chopina w Warszawie i Katowice Airport. Dlatego chcemy Wam przybliżyć pojęcia kodu referencyjnego lotniska i perspektyw, jakie otwierają się przed Pyrzowicami po jego podniesieniu.

Kod referencyjny lotniska, na który składa się kombinacja cyfr w przedziale od 1 do 4 wraz z literami w przedziale od A do F pozwala w prosty sposób określić współzależność między licznymi warunkami technicznymi dotyczącymi charakterystyki lotniska, a minimalnym wyposażeniem samolotów z niego korzystających. Oczywiście nie jest on jedynym kryterium służącym do ustalenia długości drogi startowej czy jej nośności, choć to parametry krytycznego samolotu, dla którego przewidywane jest dane wyposażenie, jest głównym założeniem przy projektowaniu rozwiązań technicznych.

Pierwszy element kodu to cyfra, która odpowiada maksymalnej długości referencyjnej startu samolotu (czyli rozbiegu i ewentualnie zabezpieczenia przerwanego startu lub zabezpieczenia przerwanego startu), dla których projektowana jest droga startowa. Wygląda to następująco:
1 – poniżej 800 m
2 – 800 – 1200 m
3 – 1200 – 1800 m
4 – powyżej 1800 m

Drugi element kodu, czyli litera, odpowiada maksymalnej rozpiętości skrzydeł samolotu oraz odległości między skrajnymi elementami kół podwozia głównego.

A – rozstaw skrzydeł poniżej 15m, całkowity rozstaw zewnętrznych kół podwozia głównego poniżej 4,5m
B – rozstaw skrzydeł 15 – 24m, całkowity rozstaw zewnętrznych kół podwozia głównego 4,5 – 6m
C – rozstaw skrzydeł 24 – 36m, całkowity rozstaw zewnętrznych kół podwozia głównego 6 – 9m
D – rozstaw skrzydeł 36 – 52m, całkowity rozstaw zewnętrznych kół podwozia głównego 9 – 14m
E – rozstaw skrzydeł 52 – 65m, całkowity rozstaw zewnętrznych kół podwozia głównego 9 – 14m
F – rozstaw skrzydeł powyżej 65m ->, całkowity rozstaw zewnętrznych kół podwozia głównego 14m

Przykładowe modele samolotów reprezentuje poszczególne kategorie przedstawiliśmy w tekście – Klasyfikacja statków powietrznych

Do otwarcia nowej drogi startowej infrastrukturę strefy airside pyrzowickiego lotniska identyfikuje kod referencyjny 4D. W tym miejscu może nasunąć się Wam pytanie – Jak to, przecież w Katowice Airport nie raz lądowały samoloty kodu E, a zdarzyła się nawet raz wizyta największego samolotu świata Antonowa An-225 Mrija?

Rozwiewając wątpliwości, które mogą się nasunąć należy wyjaśnić, że nic nie stoi na przeszkodzie, żeby lotnisko o kodzie referencyjny 4D odwiedził samolot o wyższym kodzie, ponieważ kod referencyjny  nie wiąże się z narzuceniem sztywnych limitów dotyczących rodzajów samolotów, które mogą korzystać z danego portu. Jest to niejako standard odnoszący się do przeważającej części infrastruktury, jednak dział operacyjny danej linii może dokonać przeglądu specyfikacji portu w odniesieniu do konkretnego samolotu i na podstawie dokonanych ustaleń podjąć decyzję, czy na danym lotnisku będzie można wykonać operację na samolocie większym niż zakłada to kod referencyjny portu. W takich przypadkach wiąże się to z pewnymi ograniczeniami, np. port o kodzie D może dysponować tylko kilkoma drogami kołowania dla samolotów kodu E, co np. może zmusić załogę do kołowania ze stanowiska postojowego do progu pasa po drodze startowej z nawrotem do startu na jej początku. Tak więc wykonanie takiej operacji będzie możliwe, jednak regularne operowanie samolotu kodu E z lotniska kodu D zaburzy płynny przepływ ruchu lotniczego w obrębie pola manewrowego. Wyższy kod referencyjny lotniska to także większe szerokości standardowych dróg kołowania, które nie powinny być węższe niż 23 m, a wraz z symetrycznymi poboczami – nie mniej niż 44 m.

Ponadto wraz ze wzrostem ilości operacji realizowanych przez samoloty kodu E należy spodziewać się również odpowiedniego podwyższenia poziomu ochrony w zakresie ratownictwa i gaszenia pożarów. Standardowo lotnisko utrzymuje gotowość adekwatną dla poziomu 8 wg przepisów ICAO. Przy operacjach samolotów o długości samolotu w przedziale 61 – 76 m i szerokości kadłuba do 7 m kategoria jest podnoszona do 9, co wiąże się m.in. z koniecznością zapewnienia większej ilości stosowanego środka gaśniczego. W tym czasie w pełnej gotowości pozostają co najmniej 3 pojazdy ratowniczo – gaśnicze, których czas reakcji rozumiany jako czas mierzony od momentu zaalarmowania służb ratowniczych i przeciwpożarowych do pierwszej skutecznej interwencji pojazdów zapewniającej minimum 50% wydatków środków gaśniczych określonych dla danej kategorii lotniska w zakresie ochrony pożarowej, nie powinien przekraczać 2 minut na dotarcie do jakiegokolwiek miejsca na drodze startowej. Lotniskowa Służba Ratowniczo-Gaśnicza Katowice Airport przygotowana jest pod kątem sprzętowym do u trzymania 9 kategorii.

Przyjrzyjmy się zagadnieniu kodu referencyjnego z perspektywy zmian do jakich doszło w ostatnich latach w Katowice Airport. Poniżej znajduje się rysunek, który obrazuje dostępność dróg kołowania i stanowisk postojowych dla samolotów kodu E na naszym lotnisku w 2009 roku, czyli w momencie w którym rozpoczynaliśmy prace koncepcyjne nad największym w historii Katowice Airport programem rozbudowy infrastruktury liniowej i kubaturowej.

Pole manewrowe Katowice Airport w 2009 roku. Na zielono zaznaczono część dostosowaną dla samolotów kodu E.

Od połowy tego roku pole manewrowe wyglądać będzie następująco. Widać różnicę, prawda? 🙂

Pole manewrowe Katowice Airport w 2015 roku. Na zielono zaznaczono część dostosowaną dla samolotów kodu E.

W ramach dostosowania Katowice Airport do kodu referencyjnego 4E przeprowadziliśmy następujące inwestycje:

• Rozbudowa płyty postojowej nr 1 w kierunku wschodnim wraz z modernizacją dróg kołowania E1, E2 i D. Na nowej płycie postojowej może stanąć jednocześnie trzynaście średniodystansowych statków powietrznych: 10 samolotów kodu C i 3 kodu D lub zamiennie 7 samolotów kodu C i 5 kodu D. W ramach inwestycji zmodernizowaliśmy drogi kołowania E1, E2 i D, które dostosowane zostały do obsługi szerokokadłubowych samolotów o kodzie referencyjnym E.
• Nowa droga startowa o długości 3 200 metrów i szerokości 45 metrów wraz z systemem dróg kołowania : trzech prostopadłych o oznaczeniach L, S i T oraz jednej drogi szybkiego zejścia dla kierunku 27 – N. Całość dostosowana do obsługi samolotów kodu E.
• Płyta do odladzania statków powietrznych na której równolegle będzie można odladzać dwa samoloty kodu D (np. Boeing 757) lub jeden samolot kodu E. W okresie wiosenno-letnim płyta do odladzania będzie pełnić funkcję płyty postojowej.
• Płyta postojowa dla samolotów cargo wraz z drogą kołowania E0. Na płycie postojowej znajdą się dwa stanowiska dla samolotów kodu C lub zamiennie dla jednego kodu E. Ponadto nowa droga kołowania E0 dostowana jest dla samolotów kodu E.

Wszystkie wymienione inwestycje to około 50 ha nowych nawierzchni lotniskowych, dzięki którym pyrzowickie lotnisko awansowało do wyższej ligi europejskich portów.

Jakie płyną z tego bezpośrednie korzyści dla portu, pasażerów, linii lotniczych i lokalnej gospodarki? Najważniejszą z nich jest o wiele lepsza dostępność operacyjna pyrzowickiego lotniska dla szerokokadłubowych samolotów dalekodystansowych zarówno pasażerskich jak i cargo. Katowice Airport będzie jedynym lotniskiem w południowej Polsce o kodzie referencyjnym 4E. Dla linii lotniczych, touroperatorów, firm kurierskich, czy też brokerów cargo stojących przed decyzją, skąd uruchomić dalekodystansowe połączenie regularne lub cargo, możliwości operacyjne pyrzowickiego lotniska w zakresie obsługi tego typu rejsów będą niezwykle ważnym argumentem za wyborem Katowice Airport. Przekonacie się o tym już w najbliższej przyszłości.

Tekst: Piotr Adamczyk, PR Katowice Airport