Dzisiaj branża lotnicza obchodzi małą rocznicę. 15 lat temu, 31 lipca 1997 roku z lotniska w Rentom, w stanie Waszyngton, w powietrze wzbił się po raz pierwszy Boeing 737-800. Za sterami maszyny siedzieli piloci testowi Boeinga kapitanowie Mike Hewett i Jim McRoberts. Po trwającym 3 godziny i 5 minut locie maszyna wylądowała na lotnisku Boeing Field w Seattle. W ten sposób zainaugurowano podniebny żywot najlepiej sprzedającego się samolotu komunikacyjnego w historii Boeinga. Do tej pory producent dostarczył 2581 sztuk modelu 737 w wersji 800, a na kolejne 4055 linie lotnicze złożyły zamówienie.
Historia modelu 737 zaczęła się jednak dużo, dużo wcześniej, bo w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku. Po komercyjnym sukcesie Boeinga 727 (zobacz: Lotniczy klasyk – Boeing 727) w pierwszej połowie 1964 roku rozpoczęto prace projektowe nad kolejnym wąskokadłubowym, dedykowanym do krótko i średniodystansowych przelotów, nowym modelem samolotu komunikacyjnego. Miała to być maszyna jeszcze bardziej ekonomiczna od Boeinga 727, dlatego zamiast trzech silników, miały napędzać ją tylko dwa. Nowy samolot Boeinga, aż w 60% bazował na swoim poprzedniku. Pierwszy Boeing 737-100 został przekazany Lufthansie pod koniec 1967 roku. W sumie przewoźnik zakupił 21 sztuk tej maszyny. Co ciekawe, po raz pierwszy zdarzyło się, że pierwszym użytkownikiem nowej konstrukcji producenta z Seattle była linia z poza USA. Zresztą Lufthansa jako jedyna zdecydowała się na zakup bezpośrednio u producenta wersji 100 nowego modelu Boeinga.
W 1968 roku zadebiutował na światowych rynkach Boeing 737-200. Trochę większy od swojego poprzednika mógł zabrać na pokład w zależności od konfiguracji od 97 do 136 pasażerów. Pierwsza „dwusetka” trafiła do United Airlines. Boeingi 737 w wersji 100 i 200 dla rozróżnienia z późniejszymi wersjami nazywane są „Original series”. Ostatniego nowego Boeinga 737-200 dostarczono w 1988 roku do linii lotniczych Xiamen Airlines.
W 1981 roku jednocześnie w liniach Southwest i USAir zadebiutował Boeing 737-300 który wraz z wersją 400 i 500 zaliczany jest do serii „Classic”. „Czterysetka” swój pierwszy komercyjny rejs wykonała w barwach linii Piedmont w 1988 roku. Samolot dedykowany był głownie dla linii czarterowych. Tą wersją można często spotkać w Pyrzowicach chociażby w barwach polskiej linii czarterowej Enter Air. Najmniejszy „Classic”, czyli Boeing 737-500 zadebiutował w 1990 roku w barwach linii lotniczej Southwest. Boeingi 737 w werjach 300, 400 i 500 były produkowanie w latach 1984-2000. W sumie dostarczono 1998 sztuk samolotów tych wersji, z czego większość nadal jest użytkowana.
Kolejny, rewolucyjny wręcz, etap rozwoju Boeinga 737 rozpoczął się na początku lat dziewięćdziesiątych. Na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku na światowym niebie pojawił się silny konkurent ultranowoczesny, jak na tamte czasy, produkt europejskiej myśli technicznej Airbus A320. Boeing musiał szybko odpowiedzieć i w 1991 roku zapowiedział rozpoczęcie programu Next Generation, który miał sprawić, że pod względem konstrukcyjnym Boeing 737 dogoni swojego rywala zza Atlantyku. Tak naprawdę kolejne wersji Boeinga 737 to jest 600, 700, 800 i 900 są w dużej mierze całkowicie nowymi konstrukcjami. Rodzina Next Generation otrzymała nowe dłuższe skrzydła, ich powierzchnia wzrosła o 25%, a pojemność zbiorników paliwa znajdujących się w nich zwiększyła się o 30%. Przełożyło się to na większą masę startowa samolotu oraz na znaczne zwiększenie zasięgu.
Wersje, 737 które powstały w ramach programu Next Generation wyróżniają także winglety, które można spotkać w znacznej części produkowanych w ramach tego projektu maszyn. Winglet to charakterystyczne skrzydełko aerodynamiczne ustawione pod kątem na końcu skrzydła. To rozwiązanie pozwala zredukować wiry brzegowe na końcówce skrzydła i sprawia, że samolot w powietrzu jest stabilniejszy, zużywa mniej paliwa (nawet do 5%), a dzięki temu ma większy zasięg. Poważnym modyfikacjom uległa także kabina pilotów i jej wyposażenia, odświeżono także wnętrze kabiny pasażerskiej.
W ramach projektu Next Generation w liniach lotniczych w 1998 roku pojawił się Boeing 737 w wersjach 600, 700 i 800. Pierwszy odbiorcą naszego jubilata, czyli Boeinga 737-800, były linie lotnicze Hapag-Lloyd Flug (samolot o znakach rejestracyjnych D-AHFC) dzisiaj noszące nazwę TUIfly. Samolot został odebrany przez przewoźnika 26 lutego 1998 roku. Tak zaczęła się kariera tej bardzo udanej wersji Boeinga 737.
Przyjrzyjmy się, więc bliżej naszemu nastolatkowi. Jest to prawie największy z modeli 737, większy od niego jest tylko, rzadko spotykany Boeing 737-900 (który w liniach lotniczych zadebiutował 11 lat temu). Nasz bohater ma 39,5 metra długości, jego rozpiętość skrzydeł wynosi 35,7 metra, a statecznik pionowy sięga na wysokość 12,5 metra od ziemi. Maksymalna waga startowa wynosi 79 ton, żeby móc bezpiecznie wylądować nie może ważyć więcej niż 66 ton. Napędzają go dwa silniki CFM 56-7B27, z których każdy osiąga maksymalny ciąg 121.4 kN. Dzięki nim samolot może lecieć z prędkością do 876 km/h na pułapie do 12 500 metrów. Do Boeinga 737-800 zatankować można 26 tys. litrów paliwa, co przy optymalnych warunkach zapewnia mu zasięg do 5665 kilometrów. W zależności od konfiguracji zabiera na pokład od 189 pasażerów (ulubiona konfiguracja linii niskokosztowych i niektórych czarterowych), przez 175, do w konfiguracji dwuklasowej 160. Największym europejskim użytkownikiem Boeinga 737-800 są irlandzkie niskokosztowe linie lotniczej Ryanair w skład ich floty wchodzi 294 maszyny tego typu. Każda z nich może zabrać na pokład do 189 pasażerów.
W Katowice Airport praktycznie codziennie można spotkać Boeinga 737-800. Na trasach regularnych w barwach linii lotniczej, Ryanair która tymi maszynami z Pyrzowic obsługuje rejsy do Londynu-Stasted, Birmingham, Dublina, Manchesteru i Bristolu. Także przewoźnicy czarterowi wykorzystują tę maszynę do obsługi rejsów z Katowice Airport. Najczęściej można je spotkać w barwach czeskich linii Travel Service, polskich Enter Air, a w tegorocznym sezonie czarterowym tureckich Pegasus Airlines i Sky Airlines.
W 2011 roku Boeingami 737-800 na trasach regularnych i czarterowych z i do pyrzowickiego lotniska linie lotnicze przewiozły 420 tysięcy pasażerów, co stanowiło 16% całości obsłużonego w zeszłym roku ruchu pasażerskiego. Od początku stycznia do końca grudnia minionego roku Boeingi 737-800 wykonały z Pyrzowic prawie 2 900 operacji lotniczych (startów i lądowań), co przedkłada się na 10% udział w całości liczby operacji wykonanych w tym czasie. Według obliczeń Boeinga, co 2 sekund gdzieś na świecie startuje albo ląduje 737, a gdy spojrzymy w niebo i zobaczymy smugi ciągnące się za samolotem jest duża szansa ze zostawia je właśnie ten typ samolotu, gdyż w powietrzu zawsze jest około 1700 Boeingów 737 różnych wersji. Jeśli chcemy zobaczyć jeden z najpopularniejszych samolotów komunikacyjnych w historii lotnictwa z bliska warto zajrzeć na pyrzowickie lotnisko. Spotkamy go tu praktycznie o każdej porze dnia i nocy.
Tekst i zdjęcia: Piotr Adamczyk, Dział Komunikacji i Promocji Katowice Airport