Czym różni się pas startowy od drogi startowej?

Jednym z najważniejszych elementów każdego lotniska jest pas startowy. No właśnie pas startowy, czy droga startowa? Można powiedzieć, że jedno bez drugiego nie istnieje, chociaż te określenia przez ludzi niezwiązanych z branżą lotniczą używane są wymiennie, a z moich obserwacji wynika, że częściej stosowane jest to drugie. W międzynarodowych dokumentach regulujących kwestie budowy lotnisk wyjaśniono zasadnicze różnice występujące pomiędzy tymi dwoma pojęciami.

Najważniejszym dokumentem regulującym kwestie funkcjonowania lotnictwa komunikacyjnego jest „Konwencja o międzynarodowym lotnictwie cywilnym”, podpisana w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r. wraz z 18 załącznikami. W załączniku nr 14 o nazwie „Lotniska”, w tomie I „Projektowanie i eksploatacja lotnisk” można znaleźć odpowiedź na pytanie – jaka jest różnica pomiędzy drogą startową a pasem startowym?

Najlepiej pokazać ją na przykładzie pyrzowickiego lotniska. Zacznijmy jednak od wyjaśnienia definicji kodu referencyjnego, co będzie niezbędne do przedstawienia różnic między pasem startowym a droga startową.

Kod referencyjny lotniska można najprościej określić jako pewne uporządkowanie lotnisk pod względem wielkości samolotów, jakie mogą przyjmować. Składa się on z cyfry (od 1 do 4) i litery (od A do F).

Aktualny kod referencyjny Katowice Airport to 4D. Można go rozkodować w następujący sposób. Otóż cyfra 4 oznacza referencyjną długość startu samolotu. W tym przypadku dotyczy statków powietrznych, które potrzebują do startu 1800 metrów i powyżej, jednak przy założeniu, że start odbywa się przy maksymalnej dopuszczalnej masie startowej samolotu, na poziomie morza, przy wzorcowej pogodzie, a droga startowa jest całkowicie pozioma. Drugi element kodu, czyli literę, ustala się na podstawie najwyższej wartości rozpiętości samolotu lub całkowitego rozstawu zewnętrznych kół w podwoziu głównym. Litera D w kodzie oznacza więc statki powietrzne o rozpiętości od 36 m do 52 m (bez wartości 52 m) i całkowitym rozstawie zewnętrznych kół podwozia głównego od 9 m do 14 m (bez wartości 14 m).

Powyższy akapit, jak za chwilę się przekonacie, był niezbędny do wyjaśnienia, jaka jest różnica pomiędzy drogą startową, a pasem startowym. Przejdźmy do definicji. Drogę startową można zdefiniować jako część pasa startowego przeznaczoną do startów i lądowań statków powietrznych oraz zabezpieczającą dobieg i zatrzymanie przy RTO (Rejected Takeoff – zatrzymanie startu). Z kolei pas startowy to odpowiednio przygotowana powierzchnia zawierająca drogę startową. Odpowiednio przygotowana na wypadek, gdyby statek powietrzny z różnych przyczyn opuścił drogę startową.

Siłą rzeczy pas startowy ma większe wymiary niż droga startowa, ponieważ zawierają się w nim także boczne i czołowe zabezpieczenia. W związku z tym, że we wspomnianym kodzie referencyjnym pyrzowickiego lotniska znajduje się cyfra 4, przepisy mówią, że pas startowy przed początkiem i za końcem drogi startowej rozciąga się na długości minimum 60 metrów. Z kolei szerokość pasa startowego w przypadku naszego lotniska musi wynosić minimum 150 metrów po każdej ze stron drogi startowej licząc od jej osi.

Przerywana linia wyznacza granicę pasa startowego, szary kolor granicę drogi startowej. Źródło: AIP Polska

Podsumowując pas startowy Katowice Airport ma długość 2920 metrów i szerokość 300 metrów, wpisana jest weń droga startowa o długości 2800 metrów i szerokości 60 metrów. I to jest cała tajemnica w technicznym rozumieniu tych dwóch pojęć w lotnictwie komunikacyjnym.

Piotr Adamczyk
Dział Komunikacji i Promocji Katowice Airport