Rok 2022 przyniósł w Katowice Airport wyjątkowo dużo wizyt ciekawych i rzadko spotykanych samolotów. Należy jednak zaznaczyć, że większość przylotów związana była z kryzysem humanitarnym, który wywołała Rosja zbrojnie atakując niepodległą i suwerenną Ukrainę. Już kilka dni po agresji moskali pyrzowickie lotnisko zaczęło pełnić funkcję hubu humanitarnego. Z jednej strony rozpoczęliśmy obsługę rejsów repatriacyjnych dla obywateli różnych państw, którzy drogą lądową ewakuowali się z Ukrainy. Z drugiej strony do Pyrzowic zaczęła przylatywać pomoc humanitarna dla mieszkańców Ukrainy.
W 2022 roku nie zabrakło także rejsów z delegacjami rządowymi, a te zazwyczaj przylatują na rzadko spotykanych samolotach, jak i czarterów ad-hoc w segmencie cargo na dużych, szerokokadłubowych maszynach.
Pierwszy ciekawy przylot w 2022 roku zanotowaliśmy już 20 stycznia, kiedy to z Kijowa do KTW przyleciał Antonow An-148 z Prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim, który przybył do Polski na zaproszenie Prezydenta RP Andrzeja Dudy. Samolot, którym przyleciał Prezydent Zełenski został zaprojektowany w biurze Olega Antonowa w Kijowie. Pierwszy oblot prototypu odbył się w grudniu 2004 roku, a pierwszy lot komercyjny zrealizowano 4,5 roku później.
Kolejny rzadko spotykany w Pyrzowicach statek powietrzny pojawił się 27 stycznia. Z Paryża do Pyrzowic przyleciał Airbus A330-200 Sił Powietrznych i Kosmicznych V Republiki z delegacją rządu Francji, na której czele stał Premier Jean Castex. Przedstawiciele francuskich władz przybyli na obchody 77. rocznicy wyzwolenia byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau.
W czwartek 24 lutego 2022 roku nad ranem Rosja zbrojnie zaatakowała niepodległą Ukrainę, wywołując w ten sposób morze cierpienia ludności cywilnej i największy kryzys humanitarny w Europie Środkowej w XXI wieku. Do Polski zaczęła płynąć fala uchodźców, w zdecydowanej większości były to kobiety i dzieci – obywatele Ukrainy. Jednak pewną grupę stanowili także obywatele innych państw, którzy w momencie rosyjskiej napaści przebywali na terytorium Ukrainy. Osoby te ewakuowały się drogą lądową do Polski, skąd wracały do swoich państw, często drogą powietrzną. Pierwszy rejs repatriacyjny z Katowice Airport odbył się już 28 lutego 2022 roku. Z dużym nasileniem tego typu loty realizowane były do 28 marca.
Przez Katowice Airport do swoich ojczyzn wracali głównie obywatele Uzbekistanu, Kazachstanu, Azerbejdżanu, Iranu i Egiptu. Mechanizm ewakuacji działał tak, że posiadacze paszportów wyżej wymienionych państw, drogą lądową przybywali z Ukrainy do Pyrzowic, skąd ich rządy organizowały rejsy czarterowe.
Najwięcej lotów wykonały linie lotnicze Uzbekistan Airways. Przewoźnik zrealizował w sumie 26 rejsów, zabierając do Uzbekistanu ponad 5,7 tys. osób. W tym celu wykorzystywał rożne typy samolotów, tj. Boeingi 787-8, Boeingi 767-300, Boeingi 757-200, Airbusy A321neo. Drugim krajem pod względem liczby repatriantów był Azerbejdżan. Linie lotnicze Azerbaijan Airlines przewiozły z Pyrzowic do Baku 870 osób, w tym celu wykonały pięć rejsów na Airbusie A320.
Na zlecenie rządu Kazachstanu linia Air Astana przewiozły do ojczyzny prawie 750 osób, w tym celu wykorzystała Airbusy A320neo i A321neo oraz Boeingi 767-300. Ponadto dwa rejsy zostały wykonane na zlecenie rządu Egiptu i Iranu. Łącznie z Pyrzowic do swoich ojczyzn odleciało 8 529 osób (w tym 279 poniżej drugiego roku życia), które drogą lądową ewakuowały się z Ukrainy do Polski.
Praktycznie równolegle z rejsami pasażerskimi wystartowały loty z pomocą humanitarną dla mieszkańców Ukrainy. Zaczął Uzbekistan, który na wybranych lotach do Polski po swoich obywateli zaczął przesyłać pomoc dla mieszkańców Ukrainy (np. materace). W tym celu wykorzystywał duże bagażniki pasażerskich Boeingów 767-300.
W sobotę 12 marca 2022 roku w Katowice Airport wylądował pierwszy transport z pomocą humanitarną zorganizowany na zlecenie Organizacji Narodów Zjednoczonych. Do Pyrzowic z Sudanu przyleciał Airbus A340-300 linii lotniczej Air Hub z 46 tonami wysokoenergetycznej żywności tzw. High Energy Biscuits (HEB). W sumie samolot ten wykonał pięć rotacji na trasie Port Sudan – KTW – Port Sudan.
Dziewięć dni później w Katowice Airport wylądował Airbus A330-300 Air Caraïbes wraz z francuskim personelem medycznym. Samolot przyleciał z Paryża po 25 ukraińskich dzieci chorych na raka i ich rodziców. Cała grupa poleciała do Francji w celu kontynuowania leczenia onkologicznego małych i nastoletnich pacjetów, które musiało zostać przerwane z powodu barbarzyńskiej rosyjskiej agresji na Ukrainę. Ewakuacja i transport chorych oraz ich rodzin możliwe były dzięki współpracy rządów Polski i Francji oraz zaangażowaniu Stowarzyszenia Wspierania Onkologii UNICORN.
W poniedziałek 28 marca 2022 roku z Ałmaty do Pyrzowic przyleciał kazachski rządowy Iljuszyn Ił-76TD z pomocą humanitarną dla mieszkańców Ukrainy w postaci m.in. kocy i żywności. W drogę powrotną samolot zabrał – ewakuowanych z terytorium Ukrainy – 54 obywateli Kazachstanu, 4 psy i 2 koty.
Dzień później odbyła się pierwsza z trzech w 2022 roku wizyt Antonowa An-124 w Katowice Airport. We wtorek 29 marca „Rusłan” ukraińskiej linii lotniczej Antonov Airlines, przywiózł z magazynów Funduszu Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci (UNICEF) w Zjednoczonych Emiratach Arabskich m.in. koce i łóżka polowe. Po raz kolejny ukraiński „Rusłan” przyleciał do Pyrzowic z pomocą dla mieszkańców Ukrainy 11 kwietnia. Ponownie był to transport na zlecenie jednej z agend ONZ, tym razem UNHCR.
Ostatnia wizyta An-124 w 2022 roku w Pyrzowicach miała miejsce 3 maja, kiedy to samolot należący do Antonov Airlines, na zlecenie Światowej Organizacji Zdrowia, przyleciał z Dubaju do Pyrzowic z 20 ambulansami marki Toyota, które następnie trafiły na Ukrainę.
W poniedziałek 11 kwietnia 2022 roku w Katowice Airport po raz pierwszy wylądował Douglac DC-8 amerykańskiej chrześcijańskiej organizacji humanitarnej Samaritan’s Purse. Od 1970 roku amerykańscy samarytanie wspierają społeczności na cały świecie, które są ofiarami wojny, ubóstwa, klęsk żywiołowych, chorób i głodu. Uwagę fanów awiacji z pewnością zwrócił samolot używany przez Samaritan’s Purse, a to dlatego, że aktywny DC-8 to prawdziwy „biały kruk”. W 2022 roku na całym świecie, według różnych danych, używanych było zaledwie od 6 do 8 maszyn tego typu.
DC-8 wykorzystywany przez Samarytan została wybudowana w 1969 roku, więc ma ponad pół wieku. Samarytanie używają go od 2015 roku. Wyjątkowa jest także konfiguracja tej konkretnej sztuki, bo samoloty typu combi to również rzadkości. Główny pokład DC-8 podzielony jest na dwie strefy, z przodu znajduje się przedział towarowy, który pozwala przewieźć ładunek o masie do 38 ton. Za nim znajduje się przedział pasażerski z 32 fotelami. W 2022 roku DC-8 aż 32 razy, w regularnych odstępach, przylatywał z USA do Pyrzowic z pomocą humanitarną dla mieszkańców Ukrainy.
Pięć dni po pierwszym przylocie DC-8 na katowickim lotnisku wylądował towarowy Boeing 757-200F Icelandair Cargo, którzy przywiózł pomoc humanitarną z Islandii. W sumie odbyło się 7 rejsów z lotniska w Keflavíku.
Rok 2022 pod kątem ciekawych statków powietrznych w Katowice Airport to nie tylko rejsy z pomocą humanitarną dla mieszkańców Ukrainy. Zanotowaliśmy też kilka wizyt ciekawych maszyn z transportami komercyjnymi.
W piątek 3 czerwca odbył się pierwszy rejs Boeinga 747-400F azerskiej linii lotniczej Silkway West Airlines, który z Ałmaty przywiózł ładunek na zlecenie prywatnego kontrahenta. W okresie od początku czerwca do połowy września tego typu rejsów odbyło się dwanaście. Obsłużyło je pięć różnych Boeingów 747-400F z floty Silkway West Airlines, były to maszyny o znakach rejestracyjnych 4K-SW800, 4K-BCV, 4K-BCR, 4K-BCV i 4K-BCH.
W międzyczasie w celu obsługi komercyjnego transportu pojawił się w Pyrzowicach Ił-76TD-90 Silkway Airlines (REG. 4K-AZ101). Samolot przyleciał do KTW z Baku 8 sierpnia 2022 roku. Na pyrzowickim lotnisku pobrał silnik turbowentylatorowy, który przetransportował do Bahrajnu.
Tekst i zdjęcia: Piotr Adamczyk, PR Manager KTW