Koniec budowy nowej drogi startowej

710 dni, 1097 świateł nawigacyjnych, 235 km kabli elektrycznych, 379 studni kanalizacyjnych, 120 tys. m³ betonu drogowego i konstrukcyjnego, 56 tys. ton mieszanki mineralno – bitumicznej, 421 tys. ton kruszywa różnego pochodzenia i frakcji, 9000 kg farby do oznakowania poziomego, ponad 1500 osób bezpośrednio zaangażowanych w budowę i ponad 220 jednostek sprzętu – tak wygląda z grubsza podsumowanie budowy nowej drogi startowej, która dzisiaj dobiegła końca.

Efektem tego długiego i niepowszedniego na skalę krajową przedsięwzięcia, który możecie już dziś ocenić z powietrza lub na zamieszczanych przez nas fotorelacjach i w materiałach audiowizualnych, jest droga startowa o długości 3 200 m i szerokości 45 m z deklarowanymi długościami: dla kierunku 27 – do startu 3 200 m, do lądowania 2 880 m, dla kierunku 09 – do startu 2 880 m plus zabezpieczenie przerwanego startu, tzw. stopway 320 m, do lądowania 3 200 m.

W dalszym ciągu kierunek 27 pozostanie kierunkiem zasadniczym, na którym wykonywana będzie większość operacji startu i lądowania i z tego względu został on wyposażony w system ILS, który z czasem zostanie uruchomiony w II kategorii operacyjnej. Nowością w stosunku do wyposażenia obecnej drogi startowej w świetlne pomoce nawigacyjne będą światła osi drogi startowej, strefy przyziemienia oraz osi wybudowanych dróg kołowania.

Kierunek 09, którego wykorzystanie po uruchomieniu DVOR-a wyraźnie wzrosło w ostatnich latach, pozostanie nadal kierunkiem pomocniczym przystosowanym do podejść VOR/DME, RNAV (GNSS) oraz z widocznością. Nowa droga startowa została wyposażona w cztery drogi kołowania: trzy prostopadłe o oznaczeniach L, S i T oraz jedna droga szybkiego zejścia dla kierunku 27 – N. Dodatkowo wykonaliśmy dwa zjazdy do granicy strefy krytycznej nowej drogi startowej w prostopadłą drogę kołowania M oraz drogę szybkiego zjazdu dla kierunku 09 – R, które w przyszłości bez generowania ograniczeń w korzystaniu z nowej drogi startowej będą mogły być połączone z przyszłą drogą kołowania H (obecna droga startowa).

Sierpień 2014 – nowa droga startowa, wtedy jeszcze w trakcie budowy. Widok od strony podejścia do pasa 09 (od zachodu).

Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych, z którym od początku kontraktu współpracowaliśmy w zakresie nadzoru laboratoryjnego, podsumował wyniki badań laboratoryjnych i poligonowych przeprowadzonych podczas budowy nowej drogi startowej i uznał, iż oceniana konstrukcja nawierzchni spełnia wymagania normowe oraz założenia projektowe w zakresie parametrów wytrzymałościowych i trwałościowych, jak również nośności, równości i szorstkości i może być dopuszczona do użytkowania.

Zgodnie z załącznikiem 14 do Konwencji chicagowskiej, dotyczącym projektowania i eksploatacji lotnisk, nośność nawierzchni przeznaczonej dla statków powietrznych, których masa na płycie postojowej przekracza 5 700 kg, określa się przy pomocy metody ACN-PCN (liczba klasyfikacyjna statku powietrznego – liczba klasyfikacyjna nawierzchni), w której podaje są:

• liczbę klasyfikacyjną nawierzchni (PCN – Pavement Classification Number), która jest równoważna 1/500 dopuszczalnego obciążenia (wyrażanego w kg masy) przyłożonego do nawierzchni za pośrednictwem pojedynczego koła ze standardowym ciśnieniem, równym 1,25 MPa; do jej określenia wykonuje się badanie ugięć nawierzchni w wybranych punktach pomiarowych specjalnych urządzeniem udarowym typu HWD (Heavy Weight Deflectometer),

• rodzaj nawierzchni: sztywna, czyli z betonu cementowego – R (Rigid), podatna, czyli z betonu asfaltowego – F (Flexible),

• kategorię nośności podłoża: oznaczenie literowe A – D, gdzie A oznacza nośność wysoką, a D nośność bardzo niską i scharakteryzowane wskaźnikami nośności oddzielnie dla nawierzchni sztywnych i podatnych,

• kategorię maksymalnego dopuszczalnego ciśnienia w oponach: oznaczenia literowe W – Z, gdzie W oznacza brak ograniczenia ciśnienia w kołach dla operujących statków powietrznych, a Z oznacza ograniczenie do 0,5 MPa,

• zastosowaną metodę oceny: oznaczenie T – metoda techniczna, tj. obejmująca specjalistyczne badania charakterystyk nawierzchni i zastosowanie technologii oceny zachowania się nawierzchni lub U – metoda doświadczalna, tj. bazująca na znajomości określonych typów i masy statków powietrznych, jakie dana nawierzchnia przenosi w sposób zadowalający przy regularnym ruchu statków powietrznych.

Wskaźnik ten dla nowej drogi startowej określony dla samolotu obliczeniowego Boeing 747-400 ER przy założeniu 160 000 operacji lotniczych w ciągu 20 lat oraz 260 000 operacji lotniczych w ciągu 30 lat, uzyskał wartość 70/R/A/W/T.

Przepisy lotnicze określają również minimalne poziomy tarcia dla nowych nawierzchni dróg startowych. Bada się je przy pomocy urządzenia pomiarowego o pomiarze ciągłym z oponą gładko bieżnikowaną. Wyniki pomiarów okresowych wykonanych w warunkach normowych (prędkość pomiarowa 65 lub 95 km/h oraz grubość pokrycia wodą nie mniej niż 1 mm) publikowane są w AIP lotniska lub w formie NOTAM.

Bieżąca ocena efektywności hamowania wykonywana jest zawsze wtedy, gdy zachodzi podejrzenie, że warunki mogą odbiegać od nominalnych i podaje następnie poprzez system ATIS lub w przypadku jego braku – wraz z informacją przekazywaną przez ATC przed rozpoczęciem podejścia przylatującym statkom powietrznym. W obu przypadkach wartości te podawane są oddzielnie dla strefy przyziemienia, środka i końca drogi startowej lub w postaci uśrednionego współczynnika dla całej drogi startowej. Dla nawierzchni nowej drogi startowej uzyskaliśmy średnie wartości współczynnika tarcia na poziomie 0,82 przy prędkości pomiaru 65 km/h i 0,78 przy prędkości pomiaru 95 km/h, przy minimalnych wymaganych dla nowej nawierzchni odpowiednio 0,82 i 0,74.

W środę 29 października 2014 roku przeprowadzona została również kontrola z powietrza świetlnych pomocy nawigacyjnych. Obloty wykonane zostały przez zespół inspektorów Inspekcji Lotniczej z użyciem samolotu Turbolet L-410 o znakach rejestracyjnych SP-TPB.

Zdjęcie z testów oświetlenia nowej drogi startowej. Źródło: instagram.com/katowiceairport

Przed nami kilkumiesięczny okres przygotowania nowej infrastruktury do gotowości operacyjnej, czyli opracowanie zmian do dokumentacji rejestracyjnej lotniska i AIP Polska, Instrukcji Operacyjnej, porozumienia o współpracy z Polską Agencją Żeglugi Powietrznej, rejestracja nowych pomocy w rejestrze lotniczych urządzeń naziemnych prowadzonym przez Urząd Lotnictwa Cywilnego, w końcu audyt certyfikacyjny ULC. Planowane przeniesienie ruchu na nową drogę startową powinno nastąpić w II kwartale 2015 r. Wtedy też rozpocznie się kolejna inwestycja związana z przekształceniem obecnej drogi startowej w drogę kołowania.

Budowa nowej drogi startowej była realizowana w ramach największej inwestycji w dotychczasowej działalności lotniska pn. „Port Lotniczy w Katowicach – rozbudowa i modernizacja infrastruktury lotniskowej i portowej”. Jednym z zadań tego przedsięwzięcia była ukończona w czerwcu 2013 roku budowa płaszczyzny postoju samolotów oraz modernizacja dróg kołowania. Wartość całej inwestycji to ponad 267 mln zł brutto.

Projekt rozbudowy i modernizacji infrastruktury lotniska w Pyrzowicach realizowany jest przy wsparciu środków unijnych. Inwestycja współfinansowana jest z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. POIiŚ obejmuje znaczące inwestycje, realizowane w najważniejszych sektorach gospodarki, które mają kluczowe znaczenie dla rozwoju Polski. Wartość dofinansowania wyniesie 50% kosztów kwalifikowanych inwestycji.

Tekst: Michał Stanek (JRP Katowice Airport)
Zdjęcia: Piotr Adamczyk (PR Katowice Airport), Michał Stanek (JRP Katowice Airport)