20 lat Katowice Airport w Unii Europejskiej

W środę 1 maja 2024 roku obchodzimy 20 rocznicę wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. Jest to jeden z najważniejszych momentów w historii katowickiego lotniska, o czym świadczą liczne dane.

ROZWÓJ RUCHU PASAŻERSKIEGO I CARGO

W 2003 roku, czyli w ostatnim pełnym roku Polski poza strukturami Unii Europejskiej, na katowickim lotnisku obsłużono 257 tys. podróżnych. Już w 2004 roku zanotowano w Katowicach efekt „otwartego nieba”, ponieważ liczba podróżnych wzrosła do 622 tys. W 2005 roku, pierwszy raz w historii portu, obsłużono milion pasażerów w skali roku kalendarzowego, zamykając pierwszy pełny rok członkostwa Polski w Unii Europejskiej wynikiem 1,09 mln odprawionych pasażerów. W 2024 roku spodziewamy się obsłużyć ponad 6 mln pasażerów, czyli prawie 10 razy tyle, co dwie dekady temu. Warto dodać, że od początku maja 2004 roku do końca kwietnia 2024 roku z siatki połączeń Katowice Airport skorzystało w sumie 57,3 mln pasażerów, a statki powietrzne wykonały w tym czasie 596 tys. startów i lądowań.

Największy wpływ na rozwój ruchu pasażerskiego w Katowice Airport w trakcie 20 lat członkostwa Polski w Unii Europejskiej miały zagraniczne niskokosztowe linie lotnicze, które mogły pojawić się w Pyrzowicach dzięki unijnej zasadzie otwartego nieba. Pierwszą linią niskokosztową, która zadebiutowała w Katowice Airport, był Wizz Air. Nastąpiło to 19 maja 2004 roku. Według szacunkowych danych przez niemal 20 lat Wizz Air przewiózł z i do Pyrzowic prawie 25,5 mln pasażerów. 1 listopada 2007 roku w Pyrzowicach zadebiutował drugi niskokosztowy przewoźnik, czyli irlandzki Ryanair. Od tego momentu do końca kwietnia 2024 roku na trasach regularnych samoloty Ryanaira przewiozły z i do Pyrzowic ponad 6,1 mln pasażerów. Dwaj przewoźnicy tradycyjni obecni w Katowice Airport jeszcze przed wejściem Polski do Unii Europejskiej, czyli PLL LOT oraz Lufthansa, od 1 maja 2004 roku obsłużyli na rejsach regularnych odpowiednio 1,5 mln i 2,5 mln pasażerów.

Katowice Airport zawsze należało do czołówki polskich portów lotniczych w przewozach czarterowych, a od kilku lat jest krajowym liderem w tym segmencie. Na przestrzeni minionych 20 lat ruch czarterowy z Katowice Airport dynamicznie rósł. W 2004 roku w ramach siatki połączeń czarterowych odprawiono w Pyrzowicach 134 tys. pasażerów. Według aktualnej prognozy w 2024 roku będzie ich 22 razy tyle, czyli około 3 mln. Od maja 2004 roku do końca kwietnia 2024 roku w segmencie przewozów czarterowych obsłużono na katowickim lotnisku 20,6 mln podróżnych.

Dwie dekady członkostwa Polski w Unii Europejskiej z perspektywy katowickiego lotniska, to nie tylko dynamiczny wzrost liczby podróżnych, ale także cargo lotniczego. W 2004 roku przez katowickie lotnisko przeszło 5 038 ton cargo. Prognozy wskazują, że w 2024 roku po raz kolejny Katowice Airport przekroczy barierę 40 tys. ton frachtu obsłużonego rocznie. Przez 20 lat obecności Polski w strukturach UE w katowickim terminalu towarowym odprawiono w sumie ok. 330 tys. ton frachtu lotniczego.

INWESTYCJE

Najważniejsze inwestycje zrealizowane w Katowice Airport w latach 2004-2024 to: budowa nowej drogi startowej o długości 3 200 metrów, budowa terminali pasażerskich B i C, stworzenie nowoczesnej strefy do obsługi cargo lotniczego, budowa centrum obsługi technicznej statków powietrznych z trzema hangarami, a także rozbudowa i modernizacja płyt postojowych oraz dróg kołowania.

W 2004 roku powierzchnia wszystkich nawierzchni lotniskowych w Katowice Airport (droga startowa, drogi kołowania, płyty postojowe) wynosiła 30 ha, w połowie 2024 roku było to już 88,5 ha. Dwadzieścia lat temu powierzchnia wszystkich obiektów kubaturowych na katowickim lotnisku (terminale pasażerskie, terminal cargo i strefa hangarowa) wynosiła ok. 17,7 tys. m kw., w 2024 roku jest to około 69 tys. m kw.

Jeśli chodzi o projekt inwestycyjne w Katowice Airport współfinansowane ze źródeł Unii Europejskiej w latach 2004-2024, to najwięcej przypadło ich na pierwszą dekadę członkowstwa Polski. W ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lat 2007-2015 na katowickim lotnisku zrealizowana następujące projekty:

Projekty realizowane w latach 2007-2015 w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko priorytet VI „Drogowa i lotnicza sieć TEN-T”

6.3-4 „Port Lotniczy w Katowicach – rozbudowa i modernizacja infrastruktury lotniskowej i portowej”

Inwestycje w ramach tego projektu to:

• Budowa nowej drogi startowej o długości 3 200 m i szerokości 45 m
• Rozbudowa istniejącej płyty postojowej nr 1 oraz przebudowa istniejących dróg kołowania Echo 1, Echo 2 i Delta

6.3-22 „Rozbudowa infrastruktury w celu zwiększenia możłiwości operacyjnych lotniska MPL Katowice”

Inwestycje w ramach tego projektu to:

• Modernizacja istniejącego hangaru,

• Budowa nowego hangaru technicznego,

• Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej – modernizacja systemu odwadniającego w porcie lotniczym etap I,

• Budowa płyty postojowej przed bazą cargo,
• Budowa terminalu przylotowego,
• Budowa stanowiska do odladzania samolotów,
• Zakup sprzętu niezbędnego do realizacji i monitoringu zadań,
• Zakup zestawu utrzymania zimowego,
• Zakup polewarki do odladzania powierzchni lotniskowych

Projekt realizowany w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, Priorytet VIII: „Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe”

8.4 „Zakup pojazdów specjalnych w celu poprawy bezpieczeństwa w MPL Katowice”

Zakupy w ramach tego projektu to:

• Lotniskowy samochód ratowniczo-gaśniczy 4×4 natychmiastowej interwencji (1 szt.)
• Lotniskowy ciężki samochód ratowniczo-gaśniczy 6×6 z wysięgnikiem (1 szt.).
• Lotniskowa posypywarko-polewarka do odladzania powierzchni operacyjnych (1 szt.)
• Lotniskowa zamiatarka letniego utrzymania (1 szt.)

Warto podkreślić, że Unia Europejska nadal wspiera rozwój infrastruktury Katowice Airport. Jednym z zadań realizowanych w ramach programu inwestycyjnego katowickiego lotniska na lata 2024-2028 jest „Budowa multimodalnego węzła przeładunku towarów i paliw w oparciu o bocznicę kolejową”. To inwestycja realizowana w ramach unijnego Instrumentu „Łącząc Europę” (CEF) 2021-2027 Military Mobility. Wartość dofinansowania to do 50% kosztów kwalifikowanych. Zakończenie przedsięwzięcia planowane jest najpóźniej w połowie 2026 roku. Dodać, warto, że budowa węzła nie byłaby możliwa bez innej dofinansowanej z Unii Europejskiej inwestycji, tj. rewitalizacji i odbudowy nieczynnej linii kolejowej nr 182 Tarnowskie Góry – Zawiercie, która przebiega przy katowickim lotnisku.

WYNIK FINANSOWY

Wszystkie inwestycji na katowickim lotnisku na przestrzeni 20 lat członkowstwa Polski w Unii Europejskiej, nie byłyby możłiwe m.in. bez bardzo dobrych wyników finansowych firmy zarządzającej portem, czyli Górnośląskiego Towarzystwa Lotniczego SA. Niebagatelne znaczenie w rozwoju infrastruktury miałot też unijne wsparcie pozyskane przez GTL SA w latach 2004-2024.

Jeśli chodzi o konkrety to od maja 2004 roku do końca kwietnia 2024 roku skumulowany przychód Górnośląskiego Towarzystwa Lotniczego SA wyniósł 2,26 mld złotych, zysk netto 222 mln zł, a EBIDTA 811 mln zł.
W trakcie dwóch dekad członkostwa Polski w Unii Europejskiej GTL S.A. zrealizowało w Katowice Airport ponad 60 inwestycji na łączną kwotę 1,18 mld złotych, z tego około 200 mln zł stanowiło dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej, głównie z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.

Tekst: Piotr Adamczyk, rzecznik prasowy Katowice Airport
Zdjęcia: Piotr Komander, Piotr Adamczyk